ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚမွာ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြကို ေလွ်ာ့ေပါ့ ေပးလိုက္ပါၿပီ။ ေနာ္ေ၀းႏုိင္ငံက အလားတူ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးလိုက္ၿပီး ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာပဲ ၾသစေၾတးလ် ကလည္း ေျဖေလ်ာ့ေပးလိုက္တာျဖစ္ပါ တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို အားေပးဖို႔ အခုလို ေျဖေလွ်ာ့ေပးတာလို႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံမွာ ေရာက္ေနခ်ိန္အတြင္း ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး က ေျပာခဲ့တာပါ။ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ အခု အေလွ်ာ့ေပး တာဟာ သိပ္မ်ားလြန္း ၿပီး သိပ္ေစာ လြန္းတယ္လုိ႔ ခ်က္ျခင္းပဲ တုန္႔ျပန္ ေ၀ဖန္ၾကပါတယ္။

ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြက်င္းပခဲ့ၿပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အႏုိင္ရခဲ့ၿပီးကတည္းက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ ထားတဲ့ ဒဏ္ခတ ္အေရးယူမႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေရးကိစၥကို ပိုၿပီး က်ယ္က်ယ္ ေလာင္ေလာင္ ၾကားလာ ရတာပါ။

အဲဒီထဲမွာ အခုေနာက္ဆံုး လက္ေတြ႔ ႐ုပ္သိမ္းလိုက္တာကေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံပဲျဖစ္ပါတယ္။ အခု ေလွ်ာ့ေပါ့ ေပးလိုက္တဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈအရ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံက ေငြေရးေၾကးေရးနဲ႔ ခရီးသြားလာ ခြင့္ဆိုင္ရာ ပိတ္ပင္ ဒဏ္ခတ္ထားတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ က တာ၀န္ရွိသူ စုစုေပါင္း ၃၉၂ ေယာက္ထဲက ၂၆၀ ေက်ာ္ကို ဖယ္ရွားေပးလိုက္တဲ့အတြက္ စစ္ဘက္အရာရွိေတြ အပါအ၀င္ ဆက္ၿပီး အေရးယူထားသူ ၁၃၀ ေလာက္ ပဲက်န္ပါေတာ့တယ္။ ဖယ္ရွားေပး လိုက္သူေတြထဲမွာ သမၼတဦးသိန္းစိန္နဲ႔အတူ အစိုးရ အဖြဲ႔နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ထဲက ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးလိုလားသူေတြ ပါတယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေငြေရး ေၾကးေရးနဲ႔ ခရီးသြားလာခြင့္ဆိုင္ရာ အေရးယူထားတာကို ႐ုပ္သိမ္းေပမဲ့ လက္နက္ ေရာင္းခ်တာကို ေတာ့ ဆက္ၿပီး ပိတ္ထားဦးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူ တာကို ျပန္ခ်မွတ္ဖို႔ကလည္း အျမဲတမ္းျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိေနပါ တယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ် ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ေဘာ့ဘ္ ကားရ္ (Bob Carr) က ဆိုပါတယ္။

ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ဖို႔ အားေပးတာဟာ မၾကာေသးခင္ ကာလေတြ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ လူမႈေရးဆိုင္ရာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အသိအမွတ္ ျပဳတာျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေဘာ့ဘ္ ကားရ္ က ေျပာပါတယ္။

ခရီးသြားလာခြင့္ ကန္႔သတ္ခ်က္ ႐ုပ္သိမ္းေပးလုိက္တာကို သေဘာတူေပမဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြက ဒီေလာက္ ႀကီးမခုိင္မာေသးဘဲ ေစာေစာစီးစီး ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးလိုက္တာကိုေတာ့ ဘ၀င္မက်ဘူးလုိ႔ ၾသစေၾတးလ် အေျခစိုက္ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ ၾသစေၾတးလ်-ျမန္မာ႐ံုးက ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာျမင့္ခ်ဳိက ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ အဲဒါ ကို မ်ားလြန္းတယ္။ ေစာလြန္းတယ္ ဆိုၿပီး ေထာက္ျပထားပါတယ္။ ေနာက္ တစ္ခ်က္ ကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ တို႔ ျပည္တြင္းက ေျပာထားတဲ့ အေျပာင္းအလဲ ေတြ မျဖစ္ဘဲနဲ႔ အခုလိုမ်ိဳး ေစာေစာစီးစီး ေျပာင္းလိုက္တဲ့ အေပၚမွာလည္း အထဲ က သေဘာထားနဲ႔ သိပ္ မကိုက္ညီဘူးလို႔ ေထာက္ျပ ေဝဖန္ထားတယ္ ခင္ဗ်။ ေနာက္တစ္ခု က က်ေနာ္ တို႔ စိုးရိမ္တာက အခု လိုမ်ိဳး မ်ားမ်ားစားစားနဲ႔ ေစာေစာစီးစီး အခ်ိန္ မတန္ဘဲ အခုလိုမ်ိဳး ေလွ်ာ့ခ်ေပး လိုက္တာဟာ အထဲက ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရေကာ အထဲ စစ္တပ္ေကာ ေနာက္ထပ္ ငါတို႔ ဖမ္းထားတဲ့လူ ေတြကို လႊတ္ေပးစရာ မလိုေတာ့ဘူး။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ေတြကို တိုက္ခိုက္တာေတြ ရပ္စရာ မလိုေတာ့ဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာလည္း ဂရုစိုက္စရာ မလိုေတာ့ဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ မျပင္လည္း ရပါတယ္ ဆိုတဲ့ စိတ္မ်ိဳး ဝင္သြားၿပီးေတာ့ အေျပာင္းအလဲ ေတြကို ဆက္မလုပ္မွာ က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္တယ္ ခင္ဗ်။”

ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ကုန္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လာေရာက္ခဲ့တဲ့ ၿဗိတိန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ဒ္ ကမ္မ္ရြန္းန္ (David Cameron) နဲ႔ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးၿပီး တဲ့ေနာက္မွာ ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြကို ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ထက္ ေလာေလာဆယ္ အခ်ိန္ကာလမွာ ဆိုင္းငံ့ထား ဖို႔ဆိုၿပီး သေဘာထား ထြက္ခဲ့ၾကပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ လံုး၀ ခုိင္မာၿပီလို႔ ေျပာလို႔ရႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမွာ မရွိေသးဘဲ အခ်ိန္မေရြး ေနာက္ျပန္လွည့္ႏုိင္ေသးတဲ့ အေျခအေနမွာပဲ ရွိေနေသးတာေၾကာင့္ အခု ၾသစေၾတးလ် အစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟာ NLD ရဲ႕ သေဘာထားနဲ႔ ကိုက္ညီေစခ်င္တယ္လို႔ NLD ပါတီရဲ႕ နာယကအဖြဲ႔၀င္တဦးျဖစ္သူ ဦး၀င္းတင္က ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္ တို႔ ကေတာ့ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ ေတြကို ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း ပယ္ဖ်က္ျဖစ္တဲ့ အေရးယူမႈ မ်ိဳးေတာ့ မလုပ္သင့္ဘူး လို႔ က်ေနာ္က ေတာ့ ယူဆတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆိုင္းငံ့ထားပါလ႔ို က်ေနာ္က အဆိုျပဳတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အခု ၾသစေတးလ် က လုပ္တဲ့ ဟာလည္း လိုတယ္။ သူအေရးယူထား တဲ့ သံုးပံု ႏွစ္ပံု ေလာက္ကို သူက ပယ္ဖ်က္ ပစ္လိုက္ၿပီ။ သံုးပံု တစ္ပံု ေလာက္ဘဲ ခ်န္ထားတယ္ ဆိုေသာ္ျငားလည္း ေနာက္ထပ္ သံုးပံုတစ္ပံု ဟာလည္း ဖယ္ရွားမယ့္ အေနအထားမ်ိဳး ေရာက္မယ္ ဆိုလည္း ေရာက္ႏိုင္တာကိုး။ က်ေနာ္ကေတာ့ ေျပာတဲ့ သေဘာထား အတိုင္းဘဲ ဆန္ရွင္ေတြကို impose လုပ္ထားတဲ့ အခါ ထားၿမဲထားပါ။ သုိ႔ေသာ္ တစ္ခု ရွိတာက အေရးယူတဲ့ အေနအထားမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ဆိုင္းငံ့တဲ့ အေနအထားနဲ႔ ထားပါလို႔ ေျပာတဲ့ အတိုင္းဘဲ က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဒီ ၾသစေတးလ် ဝန္ၾကီး လုပ္တဲ့ဟာ မွာလည္း ဒီ ၂၆၀ ေက်ာ္ လူေတြကို ေရြးထားတာမွာလည္း လံုးဝ ပယ္ဖ်က္ၿပီ ရုတ္သိမ္းၿပီ ဆိုတာ မ်ိဳးထက္ ဒီဟာေတြကိုလည္း ဆိုင္းငံ့ထားတဲ့ အေျခအေနမွာဘဲ ရွိသင့္တယ္ လို႔ က်ေနာ္ ကေတာ့ အဲဒီလိုဘဲ ထင္ပါတယ္။ ”

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ခုိင္မာၿပီး ျမန္မာလူထုရဲ႕ဘ၀ေတြ တိုးတက္ေစေရး ေနာက္ထပ္ အေျပာင္းအလဲ ေတြအတြက္ အေျခအေန ေတြ ေရရွည္ျမဲျမံေစဖို႔ အားေပးမယ့္ ပိုမိုႀကီးမားတဲ့ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကို လက္ေတြ႔က်က် အေထာက္အပံ့ျပဳရပါ မယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးကဆိုပါတယ္။

အားေပးရမယ ္ဆိုတာကို ျပည္တြင္းျပည္ပ ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြက မကန္႔ကြက္ေပမဲ့ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေျခအေနက ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြကို လံုး၀နီးပါး ေလွ်ာ့ခ်ပစ္ လိုက္ရမယ့္ အေျခအေန မ်ဳိးထိေတာ့ မရွိေသးဘူးလို႔ ေထာက္ျပေနၾကတာပါ။

EU အဖြဲ႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ မူ၀ါဒကို ဧၿပီလ ၂၃ ရက္ေန႔မွာ ေဆြးေႏြး သံုးသပ္ၾကဖို႔ရွိၿပီး ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈ ကိစၥက ထိပ္တန္း ဦးစားေပး ေဆြးေႏြး ၾကမယ့္ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ တခါ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု မွာလည္း ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးသံုးသပ္တာေတြ ရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

Ref: VOA