အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေရာက္ေနတဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္က Asia Society မွာ က်င္းပတဲ့ ႐ွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာဆိုသြားတာပါ။
“ကခ်င္လက္နက္ကုိင္အဖြဲ့အစည္းနဲ့ပတ္သက္ျပီး က်ေနာ္တုိ့ ထိေတြ့ဆက္ဆံမႈေတြ ႐ွိပါတယ္။ တခ်ဳိ့သေဘာထားေလးေတြက နည္းနည္း ကြဲလြဲေနတာေလး႐ွိတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အစုိးရတပ္ဘက္က ပစ္ခတ္မႈ ရပ္ဆုိင္းထားတယ္၊ ရပ္ဆုိင္းမိန့္ေတြ ထုတ္ထားတယ္။ ဟုိဘက္က ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈ ရပ္ဆုိင္းတဲ့အမိန့္ေတြ မထုတ္ဘူး။ မထုတ္တဲ့အတြက္ ေအာက္ေျခမွာ ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈေတြ ႐ွိတယ္။ ဒါေတြကုိ တျဖည္းျဖည္းနဲ့ ရပ္စဲသြားေအာင္ လုပ္မယ္ဆုိရင္ ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈေတြ ရပ္ဆုိင္းသြားမယ္လုိ့ က်ေနာ္တုိ့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
ေကအိုင္အိုအဖြဲ့ဟာ ၁၉၉၄ ခုနွစ္မွာ အပစ္ရပ္ခဲ့ျပီးျဖစ္ေပမယ့္ ၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပဲြမတိုင္ခင္ စစ္ေကာင္စီ မဖ်က္ခင္ထုတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ ေျပာင္းရင္ေျပာင္း မေျပာင္းရင္ လက္နက္ခ်ဆိုတဲ့ ရာဇသံေၾကာင့္ အပစ္ရပ္သေဘာတူတာပ်က္ျပီး တိုက္ပဲြျပန္ျဖစ္လို့ စစ္ေ႐ွာင္ဒုကၡသည္ ၁ သိန္းနီးပါး ေလာက္႐ွိေနတာပါ။
သမၼတက ၂၀၁၁ ခုနွစ္ကုန္ပုိင္းမွာ တိုက္ခိုက္မႈေတြရပ္တန့္ဖို့ တပ္မေတာ္ကို အမိန့္ေပးခဲ့တဲ့အၾကားက တိုက္ပဲြေတြဆက္ျဖစ္ေနတာျဖစ္ျပီး လက္႐ွိမွာ ေကအိုင္အိုဌာနခ်ဳပ္ လိုင္ဇာအနီးကို ခ်ဥ္းကပ္လာေနတာပါ။
ေကအိုင္ေအဘက္က အပစ္ရပ္မိန့္ မေပးလုိ့ တိုက္ပဲြျဖစ္ရတယ္ဆိုတဲ့ သမၼတေျပာၾကားခ်က္အေပၚ ေကအုိင္ေအ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးလနန္းက ထိုးစစ္ကို ျပုလုပ္ေနတာ ဘယ္သူပါလဲလို့ ျပန္လည္ေမးခြန္းထုတ္ တုံ့ျပန္ပါတယ္။ အပစ္ရပ္ဖို့ထက္ ျပဿနာရဲ့အရင္းအျမစ္ကို ေျဖ႐ွင္းရမယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“ထုိးစစ္လုပ္တာက ဘယ္အဖြဲ့လဲဆုိတာ ေမးစရာ႐ွိတယ္။ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန့က ရမခကေန ေ႐ွ့တန္းကုိညြွႊန္ၾကားမႈ႐ွိတယ္။ ၁၈ ရက္ကေနစျပီးေတာ့ ႐ွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္းမွာလည္း စစ္ဆင္ေရးျပန္လုပ္ဖို့ ေ႐ွ့တန္းထြက္တဲ့ တပ္ဖြဲ့ေတြကုိ ညြွႊန္ၾကားတာ႐ွိတယ္။ ဒါကုိၾကည့္ရင္ သမၼတကေတာ့ အျမဲတမ္း သူေျပာတဲ့စကားပါ။ ဒါေပမယ့္ ေ႐ွ့တန္းမွာ သူ့ညြွႊန္ၾကားခ်က္ေတြက ထိေရာက္မႈ႐ွိရဲ့လား ဆိုတာ ေမးစရာ႐ွိတယ္။ ထိုးစစ္မလုပ္ဘူးဆုိေပမယ့္ တပ္ေတြအလံုးအရင္းတက္လာတယ္ဆုိတာ ဒါ ထိုးစစ္တာပဲ။”
ကခ်င္အတိုင္ပင္ခံအဖြဲ့၀င္၊ ျပည္နယ္အဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညိွနိႈင္းေရးအဖြဲ့၀င္ ဦးဆင္၀ါးေနာင္က အစိုးရဘက္က ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ့ တ႐ုတ္နိုင္ငံ ေ႐ြွႊလီမွာ ေဆြးေနြးစဥ္တုန္းက အပစ္ရပ္ဖို့ သေဘာတူမလိုျဖစ္ျပီးကာမွ စကားလုံး ၄ လုံး ေ႐ြးခ်ယ္မႈေၾကာင့္နဲ့ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီးေဟာင္း ဦးေက်ာ္ဆန္းရဲ့ ေနျပည္ေတာ္ ႐ွင္းလင္းပြဲေျပာဆိုခ်က္ေၾကာင့္ ပ်က္ျပားခဲ့ပုံကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
“ေနျပည္တာ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေက်ာ္ဆန္းက သတင္းစာ႐ွင္းလင္းပြဲလုပ္တဲ့အခါ ေကအုိင္ေအကုိ အပုပ္ခ်ေျပာတာေပါ့။ သူတုိ့ နားထဲမွာ အဲလုိမ်ဳိးၾကားသြားသြားတာ။ ေနျပည္ေတာ္မွာေတာ့ ဒီလုိေျပာေနျပီ။ ေကအိုင္အိုကုိ လက္႐ွိအစုိးရက ဘယ္လိုျမင္သလဲ။ ဘယ္အဆင့္ထားသလဲ စသျဖင့္ ေမးခြန္းေတြ အမ်ားၾကီး ေမးလာတာေပါ့။”
နွစ္ဘက္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပဏာမအလြတ္သေဘာ ေတြ့ဆုံေဆြးေနြးေနၾကတာထက္ နွစ္ဖက္တာ၀န္႐ွိသူေတြ အတည္ညိွနိႈင္း ေဆြးေနြးသင့္တယ္လို့ ဆုိပါတယ္။
ေကအိုင္အိုရဲ့ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္ရာထူးမွာ ဆယ္စုနွစ္နဲ့ခ်ီျပီး လုပ္ေဆာင္လာရာက နိုင္ငံေရးပါတီထူေထာင္ဖို့ နုတ္ထြက္ခဲ့တဲ့ ေဒါက္တာတူးဂ်ာကလည္း နွစ္ဘက္တိုက္ခိုက္မႈေတြဟာ တပ္ေနရာခ်ထားေရး ေဆြးေနြးအေျဖ႐ွာဖို့ အဓိကက်ေနတာ ျမင္္ေတြ့တယ္လို့ ေျပာပါတယ္။
“အခုက သူတို့အခ်င္းခ်င္း ယံုၾကည္မႈအပိုင္းမွာ အားနည္းေနၾကေသးတယ္။ ထပ္ျပီးေတာ့ ေတြ့ဆံုေဆြးေနြးၾကဦးမယ္ဆုိရင္ တပ္ပိုင္းဆုိင္ရာကုိ သူတို့အေက်အလည္ သေဘာတူညီမႈရေအာင္ ေဆြးေနြးနုိင္ျပီဆုိရင္ေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကေတာ့ ျဖစ္လာမွာပါ။”
ကုလသမဂၢ ညီလာခံတက္ေနတဲ့ သမၼတက မိန့္ခြန္းမွာလည္း ကခ်င္စစ္ပြဲကိစၥ၊ ရခိုင္ျပည္ကိစၥ၊ အစိုးရအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြ၊ အသီးအပြင့္္ေတြကို ထည့္သြင္း႐ွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
အစိုးရနဲ့သက္ဆိုင္သူေတြအားလုံးအၾကား နိုင္ငံေရးသည္းခံမႈ႐ွိ႐ွိနဲ့ မ်က္နွာစုံညီ ေဆြးေနြးအေျဖ႐ွာျခင္းဆိုတဲ့ နိုင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့သစ္ကို စတင္ပုံေဖာ္နိုင္ျပီလို့ ေျပာပါတယ္။
စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီကို တည္ေဆာက္နိုင္ဖို့ဆိုရင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေတြ အားလုံး ခ်ဳပ္ျငိမ္းသြားေအာင္ ဦးစြာေဆာင္႐ြက္ဖို့လိုတယ္လို့ ယုံၾကည္တာေၾကာင့္ ျပည္တြင္းမွာ ေရ႐ွည္တည္တံ့တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတရပ္ရဖို့ အေလးထား ေဆာင္႐ြက္ေနတယ္လို့ သမၼတက ေျပာပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡနဲ့ ပတ္သက္လို့ ေရတိုေရ႐ွည္ စီမံခ်က္ခ်မွတ္ ေျဖ႐ွင္းမယ္လို့ သမၼတက ေျပာပါတယ္။
လြတ္လပ္ျပီး အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္တဲ့ နိုင္ငံအေနနဲ့ ကိုယ့္နယ္စပ္မ်ဥ္းေတြကို လုံျခုံေအာင္ေဆာင္႐ြက္ခြင့္၊ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ကာကြယ္ခြင့္ေတြ ႐ွိတယ္လို့ ယုံၾကည္ျပီး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာစံနႈန္း က်င့္ထုံးေတြနဲ့ကိုက္ညီေအာင္ ၾကိုးစားလုပ္ေဆာင္မယ္လို့ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ေျပာပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို့အတြက္ သူ့ကို အသုံးခ်မယ္ဆိုရင္ အသုံးခ်ခံဖို့ အဆင္သင့္ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ့ အစိုးရနဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က လိုလားဖို့ လိုေၾကာင္း ေျပာဆိုထားပါတယ္။
by ေအးနိုင္ (ဒီဗီြဘီ)
0 comments:
Post a Comment