အစိုးရသစ္၏ တစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္း မ႑ိဳင္ႀကီးေလးရပ္၏ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈ အေျခအေန၌ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္သည္ အေႏွးေကြးဆုံး ျဖစ္ေနသည္ဟု Eleven Media Group ၏ စစ္တမ္းက ေဖာ္ျပေနၿပီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားကလည္း အလားတူ သုံးသပ္

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လာမည့္ မတ္ လ ၃၀ ရက္ေန႔၌ တစ္ႏွစ္ျပည့္ၿပီျဖစ္ ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသစ္၏ တစ္ႏွစ္တာကာလ အတြင္း မ႑ိဳင္ႀကီးေလးရပ္၏ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈ အေျခအေန၌ တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ သည္ အေႏွးေကြးဆုံး ျဖစ္ေနသည္ဟု Eleven Media Group ၏ စစ္တမ္းက ေဖာ္ျပေနၿပီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ားကလည္း အလားတူ သုံးသပ္ ခဲ့ၾကသည္။ မတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ တစ္ႏွစ္ျပည့္ၿပီျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသစ္၏ တစ္ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း မ႑ိဳင္ႀကီး ေလးရပ္အနက္ မည္သည့္မ႑ိဳင္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေႏွးေကြးဆုံးဟု သင္ထင္ျမင္ယူဆ ပါသနည္း ဆိုေသာ စစ္တမ္းတစ္ခုကို Eleven Media Group က ၎၏ ၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔ က စတင္ ေကာက္ယူခဲ့ရာ မတ္လ ၂၄ ရက္ေန႔အထိ ေျဖဆုိသူ ၃၁၃၄ ရွိခဲ့သည့္ အနက္ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္သည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေႏွးေကြးဆုံးျဖစ္သည္ ဟု ၁၃၄၁ ဦး(၄၂ဒသမ၈ ရာခိုင္ႏႈန္း) က ဆႏၵျပဳခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ျပည္သူ႔အက်ဳိးအတြက္ ထိေရာက္တဲ့အစိုးရ၊ သန္႔ရွင္းတဲ့ အစိုးရ အဖြဲ႔လိုပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ဆိုတာဟာ အစိုးရအဖြဲ႔ တစ္ခုအတြက္ ျပန္လည္သံုးသပ္ဖို႔ အခ်ိန္လံုေလာက္ပါၿပီ။ အေျပာင္းအလဲ ျပဳလုပ္ခ်ိန္သင့္ပါၿပီ . . . . . . ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေႏွးေကြးဆုံး တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္ ယင္းကဲ့သို႔ တစ္ႏွစ္တာအတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားအနက္ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္သည္ အေႏွးေကြးဆုံး ျဖစ္ေနသည္ဟု Eleven Media Group ၏ စစ္တမ္းကေဖာ္ျပေနသလို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ား ကလည္း တရားစီရင္ေရးမ႑ိဳင္တြင္ အေျပာင္းအလဲ မရွိေသးေၾကာင္းႏွင့္ တရားစီရင္ေရးတြင္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္လာရန္ နည္းလမ္းမ်ား ရွာၾကရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သုံးသပ္ခဲ့ၾကသည္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာေအးေမာင္က “မ႑ိဳင္ႀကီးသုံးရပ္ကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တရားေရးမ႑ိဳင္ကေတာ့ မေျပာင္းေသးဘူး။ ဒီအတိုင္းပဲ ရွိေသးတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ တရားေရးရဲ႕ေအာက္ေျခ သတင္းေတြမွာ ၾကားရသေလာက္ကေတာ့ မေကာင္းေသးဘူး”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးရဲထြန္းက “တရားစီရင္ေရးပိုင္း ကေတာ့ ဘာမွကို သိပ္အေျပာင္းအလဲ မရိွေသးဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါေတြကို တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲလာေအာင္ လုပ္ဖို႔ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကပဲ အဓိက အားျဖင့္ တြန္းအားေပးရမယ္ ထင္ပါတယ္။ တရားစီရင္ေရးမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာေအာင္ နည္းလမ္းေတြ ရွာၾကရမယ္။ စနစ္သစ္ေတြ က်င့္သံုးႏိုင္ေအာင္ လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒေတြ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ျပဳစုျပ႒ာန္း ၾကရလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္”ဟု မွတ္ခ်က္ ျပဳခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ အစိုးရသစ္ ေျပာင္းလဲၿပီးခ်ိန္မွစ၍ အစိုးရသစ္ တစ္ႏွစ္တာသက္တမ္း ျပည့္ေတာ့မည့္ အခ်ိန္တြင္ ဥပေဒ ျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး ႏွင့္ မီဒီယာစသည့္ ႏိုင္ငံ၏ အဓိက မ႑ိဳင္ႀကီး ေလးရပ္အနက္ တရားစီရင္ ေရးမ႑ိဳင္အား အထူးေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ား မ်ားျပားခဲ့သည္။ “ဘက္စံုေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ေျပာင္းလဲလာတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာမွ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လက္ခံထားတာက တရားစီရင္ေရး ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ေႏွးေကြးေနေသးတယ္လို႔ ျမင္ၾကတယ္။ ပင္နယံ တစ္ခုရဲ႕ ေခြးသြားစိတ္ေတြ လိုပါပဲ။ ညီညီညာညာ အလုပ္လုပ္ႏုိင္မွ well function ျဖစ္မွာပါ” ဟု RUMFCCI ဒုတိယဥကၠ႒ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာျပခဲ့သည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ တရားစီ ရင္ေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးရာေကာ္မတီသို႔ ေဒသအသီးသီးမွ မွန္ကန္ပါလ်က္ အဂတိလိုက္စား စီရင္ခ်က္ခ်မွတ္ျခင္း ခံခဲ့ရေသာ နစ္နာသူမ်ားထံမွ အမႈေဟာင္း ၃၀၀ ေက်ာ္ ေရာက္ရွိလာသျဖင့္ အခ်က္အလက္ ျပည့္စုံခိုင္လုံေသာ အမႈမ်ားကို ျပန္လည္စိစစ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔ကမီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ တရားစီရင္ေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးရာ ေကာ္မတီဥကၠ႒ သူရဦးေအာင္ကို က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ လက္ရွိကာလတြင္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ား၌ ဥပေဒႏွင့္ မညီညြတ္ေသာ အဂတိလုိက္စားၿပီး စီရင္ခ်က္မ်ားကို ခ်မွတ္သည့္ တရားသူႀကီးမ်ားကို အေရးယူႏုိင္မည့္ ဥပေဒမ်ဳိး သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းထားျခင္း မရွိေသးသည့္ အတြက္ ထုိဥပေဒမ်ဳိးျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္သို႔ တင္ျပျပ႒ာန္းႏုိင္ရန္ စီစဥ္ လ်က္ရွိေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ တရားစီရင္ေရးစနစ္အား ေျပာင္းလဲႏိုင္ရန္ ျပည္ေထာင္စု တရားစီရင္ေရး ဥပေဒကို ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ဥပေဒအမွတ္ ၂၀/၂၀၁၀ ျဖင့္ ျပ႒ာန္းခဲ့ပါသည္။ ယင္းဥပေဒသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အာဏာတည္သည့္ေန႔မွ စတင္၍ အာဏာတည္ ေစရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္ျဖစ္ရာ ယခုအခါ ျပည္ေထာင္စု တရားစီရင္ေရး ဥပေဒသည္လည္း အာဏာတည္ေနၿပီး လက္ေတြ႕က်င့္သံုးေနရၿပီျဖစ္သည္။ တရားစီရင္ေရး စနစ္သစ္အတြက္ ခန္႔ထားၿပီးေသာ ျပည္ေထာင္စုတရားသူႀကီးခ်ဳပ္၊ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ တရားသူႀကီး ေျခာက္ဦးထဲမွ သုံးဦး၊ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ တရားလႊတ္ေတာ္ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္မ်ား အားလံုးသည္ ယခင္တရားေရး၀န္ထမ္းမ်ား အားလံုးပင္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း တရားေရးေလာကမွ တရားေရး၀န္ထမ္းေဟာင္း အခ်ဳိ႕က ေျပာၾကားခဲ့သည္။ လက္ရွိတရားစီရင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယခုထက္ ပိုမိုတရားမွ်တေစရန္ႏွင့္ အဂတိ တရားကင္းရွင္းေစရန္ သက္ဆိုင္ရာက လိုအပ္သလို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တရားစီရင္ေရးႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္သည့္ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက အၾကံေပးခဲ့ၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရားဥပေဒ စုိးမိုးမႈမရွိဘဲ တရားေရးမ႑ိဳင္တိမ္း ေစာင္းေနရျခင္းမွာ (၁)သမာသမတ္ မက်ေသာ ရဲမ်ား အပါအ၀င္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္၏ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ ဆုံးျဖတ္မႈ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။(၂) တရားသူႀကီးမ်ား၏ အဂတိ လိုက္စားမႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။(၃) အမႈသည္မ်ားက အမႈႏိုင္လိုေဇာျဖင့္ လာဘ္ေပးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။(၄)ေရွ႕ေနမ်ား၏ က်င့္၀တ္ ႏွင့္ မေလ်ာ္ညီမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဆိုေသာ စစ္တမ္းတစ္ခုကို Eleven Media Groupက ၎၏ ၀က္ဘ္ဆိုက္တြင္ မတ္လ ၆ ရက္ေန႔မွ မတ္လ ၁၉ ရက္ ေန႔အထိေကာက္ယူခဲ့ရာ ေျဖဆိုသူ၅၁၈၇ ရွိခဲ့သည့္အနက္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရား ဥပေဒ စုိးမိုးမႈမရွိဘဲ တရားေရးမ႑ိဳင္ တိမ္းေစာင္းေနရျခင္းမွာ သမာသမတ္ မက်ေသာ ရဲမ်ားအပါအ၀င္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မ႑ိဳင္၏ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ ဆုံးျဖတ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ၃၂၉၆ ဦး (၆၃ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း)က ဆႏၵျပဳခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ “၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ တရား ဥပေဒစိုးမိုးမႈ ရွိလာဖို႔အတြက္ကို ေတာ္ေတာ္ေလး ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဓိက ေျပာင္းလဲရမယ့္ မ႑ိဳင္ကလည္း တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္ပါပဲ။ ေလာကမွာ အမွန္နဲ႔ အမွား၊ တရားမႈနဲ႔ မတရားမႈကို ခြဲျခားႏိုင္ဖို႔ တရားစီရင္ေရး မ႑ိဳင္က အရမ္းခရာက်ပါတယ္”ဟု ေဒါက္တာေက်ာ္စြာဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။ “အာရွေတာ္၀င္ ေဆး႐ုံေရွ႕က ထမင္းဆိုင္မွာ လူအုပ္စုလိုက္၀င္႐ုိက္လို႔ လူတစ္ဦးေသဆုံးခဲ့တဲ့ ျဖစ္စဥ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တရား႐ုံးရဲ႕ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ကာယကံရွင္ေတြက မေက်နပ္လို႔ ေနာက္တစ္ဆင့္ ထပ္တက္ထားပါတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ကို ျပင္းထန္စြာ နာက်င္ေစမႈပုဒ္မနဲ႔ပဲ အမိန္႔ခ်ခဲ့တာေၾကာင့္လို႔ သိရပါ တယ္။ တကယ္ေတာ့ တရားစီရင္ေရးမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ဒီလိုကိစၥမ်ဳိးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေျဖရွင္း အေရးယူသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလို အေရးယူမႈေတြ မလုပ္ဘူးဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ကေန တစ္ဆင့္ ေမးျမန္းမႈေတြ ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္”ဟု Weekly Eleven News ဂ်ာနယ္၏ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ကိုေ၀ၿဖိဳးက ေျပာၾကား ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္RUMFCCI တြဲဖက္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးျမင့္ေဇာ္ ကလည္း “တရားစီရင္ေရးကေတာ့ ဘာမွ မေျပာင္းလဲေသးဘူး။ အခုအစုိးရသစ္ တက္လာတာ တစ္ႏွစ္ရွိသြားၿပီဆိုေတာ့ သူ႔ရဲ႕သက္တမ္းမွာ အခ်ဳိး ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကုန္သြားၿပီ။ ငါးႏွစ္အတြင္း ဘယ္ေလာက္ လုပ္ႏိုင္မလဲဆိုတာ မသိေသးဘူး။ အဓိကကေတာ့ တရား စီရင္ေရးမ႑ိဳင္ ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုေနပါၿပီ”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အျမန္ဆုံး ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း တစ္ႏွစ္တာကာလအတြင္း တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈ အျဖစ္ဆုံးမွာ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ ျဖစ္ေၾကာင္း Eleven Media Group၏ စစ္တမ္းက ေဖာ္ျပခဲ့သလို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကလည္း အလားတူ ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာေအးေမာင္က “တရားေရးမ႑ိဳင္ တည့္မတ္ဖို႔အတြက္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ ေတြရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ ေတြက ေထာက္ျပေပးႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒီက႑သုံးရပ္မွာ မထင္မွတ္ဘဲ အဓိကေျပာင္းသြားတာကေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လႊတ္ေတာ္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕က႑၊ တာ၀န္ေတြကို စြက္ဖက္ မႈမပါဘဲ တစ္ခုနဲ႔ ထိန္းညိႇေပးႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဘာလို႔ ႀကိဳးစားလာၾကတာလဲ ဆိုရင္ အမ်ဳိးသားစီမံကိန္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘ႑ာေရးပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လႊတ္ေတာ္က ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ တာ၀န္နဲ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို အစိုးရအဖြဲ႕က အေလးအနက္ ထားလာပါၿပီ။ ဒီတစ္ႏွစ္တာ အတြင္းမွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္က အဓိက ေျပာင္းလဲလာတယ္လို႔ ေျပာရပါမယ္”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာဗညားေအာင္မိုးက လည္း “ခုေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္က အမ်ားႀကီး ေျပာင္းလဲလာတယ္။ ဒီမိုကေရစီနည္း က်က် ျဖစ္လာတယ္။ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ေတာ့ ဒီတစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ သုံးႀကိမ္ က်င္းပခဲ့တယ္။ တစ္ႀကိမ္ထက္ တစ္ႀကိမ္ေတာ့ တိုးတက္လာတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ပြင့္လင္းမႈလည္း ရွိလာပါတယ္။ အဓိကအခ်က္ကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ပါတီစြဲ မထားဘဲနဲ႔ တိုင္းျပည္အက်ဳိးအတြက္ ေဆြးေႏြးလာၾကတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ေဆြးေႏြးတယ္၊ တင္ျပလာၾကလို႔ ပိုအားေကာင္းလာတယ္။ အစိုးရပိုင္းကလည္း ျပန္လည္ရွင္းလင္းရာမွာ အရင္ကထက္ လႊတ္ေတာ္ကို ပိုေလးစားလာတာေတြ႕ ရတယ္။ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕တန္ဖိုးတက္လာတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာ ျမတ္ဥာဏစုိး ကလည္း “ျပည္သူေတြအတြက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ အရွိဆုံးကေတာ့ ျပည္သူ႔ ဘ႑ာေငြ ခြဲေ၀သုံးစြဲမႈနဲ႔ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရနဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္ အစိုးရေတြရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲရားကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔ ျပည္သူ႔အသံကို အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ထင္ဟပ္ ေပးႏိုင္လို႔ပါပဲ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အျဖစ္ဆုံးလို႔ ေျပာရရင္ေတာ့ ဥပေဒျပဳျခင္း အခန္းက႑ပါပဲ။ အလုပ္သမား အဖြဲ႔အစည္းဥပေဒ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဥပေဒ၊ ေျမလြတ္ ေျမလပ္ေျမ႐ိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဥပေဒ စတဲ့ အေရးႀကီးဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းေပးႏိုင္ခဲ့ျခင္း ေၾကာင့္ပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပုံတင္ျခင္း ဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒကို ျပ႒ာန္းႏိုင္ခဲ့တာရဲ႕အက်ဳိးရလာဒ္အျဖစ္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ျပန္လည္မွတ္ပုံတင္ၿပီး ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေရာက္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ အေျပာင္းအလဲကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရမွာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ ယင္းကဲ့သို႔ ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္သည္ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈ အျဖစ္ဆုံး ျဖစ္ေသာ္လည္း အဆိုပါ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ တြင္ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းရပ္ျခင္း၊ ၀န္ထမ္း အခ်ဳိ႕အား အပိုေထာက္ပံ့ေၾကး တိုးေပးျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးျခင္းစသည့္ သိသာထင္ရွားသည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမွ လြဲ၍ အျခားတိုးတက္ ေျပာင္းလဲမႈမရွိေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္။ “အဓိကျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈလို႔ ေျပာႏိုင္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံ အႀကီးအကဲျဖစ္တဲ့ သမၼတက ျပည္သူ ေတြကို အေလးအနက္ျပဳၿပီး ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံခဲ့တာ (၂)ျပည္ေထာင္စု အစိုးရအဖြဲ႕အေနနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ေတြရဲ႕ အျပန္အလွန္ ထိန္းညႇိမႈကို အထိုက္အေလ်ာက္ လက္ခံၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ ထဲကလာတဲ့ ျပည္သူ႔အသံလို႔ ေလးစား ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ (၃)ႀကိဳးနီစနစ္အနည္းငယ္ ေျဖေလ်ာ့ေပးခဲ့တာ ဒါနည္းေတာ့ နည္းပါေသးတယ္။ ျပည္သူေတြအတြက္ တိုက္႐ိုက္အက်ဳိး သက္ေရာက္မႈရွိမယ့္ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္မႈ ထက္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို ပိုမိုေဆာင္ရြက္ ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အႏွစ္ခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ေျပာင္းလဲမႈရွိေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားႀကီး လိုအပ္ေနပါေသးတယ္”ဟု အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေဒါက္တာ ျမတ္ဥာဏစုိးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ “လႊတ္ေတာ္နဲ႔ အစိုးရသစ္ေပၚခဲ့တဲ့ သက္တမ္း တစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာကေရာ၊ ျပည္တြင္းမွာပါ သိသိသာသာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တဲ့အေျပာင္းအလဲက သမၼတနဲ႔ သူ႔ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းက ေဆာင္ရြက္ခဲ့ တဲ့ကိစၥေတြလုိ႔ ေယဘူယ် ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့NLDနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျမန္မာျပည္ႏိုင္ငံေရးမွာ တရား၀င္ပါ၀င္ခြင့္ရေအာင္ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္တာ၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ျပဳလိုက္တာနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ၿပီး လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြ မလိုလားတဲ့ ျမစ္ဆုံဆည္ စီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့လိုက္တာ စတာေတြျဖစ္ပါတယ္”ဟု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္ဦးရဲထြန္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မ႑ိဳင္ႀကီးသုံးရပ္ကို ေစာင့္ၾကည့္မယ့္ စတုတၳမ႑ိဳင္(သုိ႔မဟုတ္) မီဒီယာ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ ကိုင္တြယ္ေသာ စာနယ္ဇင္း (သို႔မဟုတ္) စတုတၴမ႑ိဳင္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တတိယအေႏွးေကြးဆံုး အျဖစ္ ဆႏၵျပဳသူမ်ားက ထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾကပါသည္။ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ေဒါက္တာ ဗညားေအာင္မိုးက “မီဒီယာအပိုင္းမွာေတာ့ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ အရင္ကထက္ ပိုပြင့္လာတယ္ လို႔ျမင္ပါတယ္။ အမ်ားႀကီးေတာ့ လိုပါေသးတယ္။ ပုဂၢလိက မီဒီယာေတြမွာ တိုးတက္လာတာေတြ႕ရၿပီး အစိုးရမီဒီယာမွာေတာ့ တိုးတက္မႈက အင္မတန္ေႏွးေကြး ေနေသးတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ က အစိုးရအဖြဲ႕သစ္ကို တာ၀န္ယူၿပီးခ်ိန္၌ ပထမဆံုး ေျပာၾကားခဲ့သည့္ မိန္႔ခြန္းမွာပင္ စတုတၴမ႑ိဳင္၏ အေရးပါမႈကို ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့ၿပီး က်န္မ႑ိဳင္သံုးရပ္ကို စတုတၴမ႑ိဳင္က ထိန္းေက်ာင္းေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္းကို အေလးအနက္ထား ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ ပုဂၢလိကသတင္း မီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ သတင္းေဖာ္ျပရာတြင္ ယခင္ႏွစ္မ်ား ကထက္ အနည္းငယ္ လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ျပလာႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း မ႑ိဳင္သံုးရပ္ ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနသည့္ ေ၀ဖန္မႈမ်ား၊ အျခားေသာ ေ၀ဖန္ခ်က္ပါ၀င္သည့္ သတင္းမ်ားမွာမူ စာမ်က္ႏွာေပၚသို႔ ေရာက္ရွိႏိုင္ျခင္း မရွိသည့္ အေနအထား တြင္ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ဦးရဲထြန္းက “ျမန္မာ့မီဒီယာ ေလာကမွာလည္း ေတာ္ေတာ္ေလး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရးရဲလာေအာင္၊ ေရးခြင့္ရလာေအာင္က လႊတ္ေတာ္နဲ႔ လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ေကာ္မတီေတြရဲ႕ တြန္းအားက အဓိကက်တယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ အားကစား၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ျပည္သူ႔ဆက္ဆံေရး ဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ေကာ္မတီ ေပါ့။ ေကာ္မတီက လုပ္မယ္ကိုင္မယ္ လုိ႔ ေျပာလိုက္တဲ့အခါ ၀န္ႀကီးဌာနက မေနသာေတာ့ဘဲ သူ႔အလုပ္ကိုသူ အလုိက္တသိ လုပ္လာရတာေပါ့။ ဒါေကာင္းပါတယ္။ တြန္းစရာမလုိဘဲ ေရြ႕တယ္ဆုိတာ အားလံုးသက္သာတာေပါ့”ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။ ပုဂၢလိက မီဒီယာမ်ားကို တိုက္႐ိုက္ကိုင္တြယ္ထားသည့္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ စာေပစိစစ္ ေရးအေနျဖင့္ စာေပစိစစ္ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒ မ်ားကို ၂၀၁၁ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္းမွ စတင္ၿပီးအဆင့္လိုက္ အေနျဖင့္ စတင္ ေလွ်ာ့ခ်ေပးခဲ့ပါသည္။ ထိုသို႔ ေလွ်ာ့ခ်ေပးမႈအစီအစဥ္မွာ တင္/ထုတ္စနစ္ မွ ထုတ္/တင္စနစ္သို႔ ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ သတင္းရယူ ေဖာ္ျပခြင့္မရွိေသးသည့္ အေပၚ မတူ ကြဲျပားေသာ အျမင္အမ်ဳိးမ်ဳိးလည္း ရွိေနပါသည္။ “စာေပစိစစ္ေရးက ေျပာင္းလဲ လိုက္တဲ့ မူ၀ါဒအရ ထုတ္/တင္ စနစ္ မွာ ေနာက္ဆုံးက်န္ေနတာက သတင္း ဂ်ာနယ္ေတြနဲ႔ ဘာသာေရး ဂ်ာနယ္ေတြပဲလို႔ ကြၽန္ေတာ္သိထားပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒီတစ္ႏွစ္တာ ကာလအတြင္းမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရဖို႔ထက္ သတင္းဂ်ာနယ္ေတြဟာ ထုတ္/တင္ အဆင့္ေရာက္ဖုိ႔ကိုေတာင္ ေစာင့္ဆိုင္းေနရတုန္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆိုတာထက္ အရင္ဦးဆံုး သတင္းဂ်ာနယ္ ေတြ ထုတ္/တင္အဆင့္ေရာက္ဖို႔ကို ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္”ဟု ေပၚျပဴလာ အႏုပညာဂ်ာနယ္၏ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ကိုမ်ဳိး(ျမန္မာစာ)က ေျပာပါသည္။ “ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနကို ေျပာရင္ေတာ့ လိုခ်င္တဲ့အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ မေရာက္ေသးဘူး။ ေပးထား တဲ့ အေနအထားအရ ၅၀ ေက်ာ္႐ံုပဲ ရွိပါတယ္။ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ လည္း အျပည့္အ၀ မရေသးဘူးျဖစ္တဲ့ အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ မိန္႔ခြန္းမွာ ေျပာသလို က်န္တဲ့မ႑ိဳင္ေတြကို စတုတၴမ႑ိဳင္က ထိန္းေက်ာင္းဖို႔ဆိုတာ အားနည္းခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေနပါေသးတယ္”ဟု ဦးကိုကိုႀကီး(ေၾကးမံု)က သံုးသပ္ပါသည္။ “ဒီတစ္ႏွစ္တာ ကာလအတြင္းမွာ စတုတၴမ႑ိဳင္က တိုးတက္မႈ အေႏွးေကြးဆံုး ျဖစ္တယ္လို႔ေတာင္ ေျပာခ်င္တယ္။ လြတ္လပ္စြာ သတင္းရယူခြင့္ မရွိေသးသလို လြတ္လပ္စြာ သတင္းေဖာ္ျပခြင့္လည္း မရွိေသးပါဘူး။ တိုးတက္မႈအတြက္ အဓိကစံႏႈန္းျဖစ္တဲ့ သတင္းစာထုတ္ေ၀ခြင့္က အခ်ိန္တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ လာတဲ့အထိ ဘာမွျဖစ္မလာေသးတာေၾကာင့္လည္း တိုးတက္မႈဆိုတာအတြက္ အေကာင္းဆံုး ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ေအပီသတင္းေထာက္ ေဒၚေအးေအး၀င္းက ေျပာပါသည္။ သို႔ေသာ္ အမ်ဳိးသားသတင္းဆု ေကာ္မတီ၏ ဥကၠ႒ျဖစ္ၿပီး ယခင္ မဆလ ေခတ္က အစိုးရသတင္းစာ တစ္ေစာင္ ျဖစ္ေသာ ဗိုလ္တေထာင္ သတင္းစာ၏ အယ္ဒီတာေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သူ ဆရာ ေမာင္၀ံသ(အတိုင္ပင္ခံအယ္ဒီတာ၊ ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္)က အစိုးရသစ္ လက္ထက္တြင္ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရရွိေၾကာင္း မတ္လ၁၈ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အမ်ဳိးသားသတင္းဆု ခ်ီးျမႇင့္ပြဲ၌ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ မတ္လ ၁၈ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသား သတင္းဆုေပးပြဲ၌ပင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးက ဂ်ာနယ္ မ်ားလိုက္နာသင့္သည့္ အခ်က္ငါးခ်က္ ကို ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါအခ်က္ ငါးခ်က္မွာ ၁။ စာေပႏွင့္စာနယ္ဇင္း မ႑ိဳင္သည္ ဘက္မလိုက္ရန္ လိုေၾကာင္း၊ ၂။ အေၾကာင္းအရာ တစ္ရပ္ကို ေရးသား ေဖာ္ျပၾကသည့္အခါ ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ မွန္မွန္ကန္ကန္ သံုးသပ္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ရန္ အတြက္ ႐ႈေထာင့္တစ္ခုတည္းက ၾကည့္ၿပီးမေရးဘဲ ဘက္စံု၊ ေထာင့္စံု၊ ေအာက္ကေရာ၊ အထက္က ေရာ၊ ၀ဲဘက္ကေရာ၊ ယာဘက္က ေရာ၊ အေရွ႕ဘက္ကေရာ၊ အေနာက္ ဘက္ကေရာ ဘက္စံုေထာင့္စံုမွ ေရးသားေဖာ္ျပေပးရန္၊ ၃။ ထိုသို႔ေရးသားသည့္ အခါတြင္လည္း လြတ္လပ္မႈႏွင့္ တာ၀န္ယူမႈ၊ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ ဆင္ျခင္တံုတရားကို အျမဲယွဥ္တြဲ က်င့္သံုးျပီး ေရးသားေဖာ္ေဆာင္ရန္၊ ၄။ ဒီမိုကေရစီေခတ္တြင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ႏွင့္ အညီ လြတ္လပ္စြာေတြးေခၚႏိုင္၊ ယူဆႏိုင္၊ ထင္ျမင္ႏိုင္၊ ကြဲျပားႏိုင္ခြင့္ ရွိေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ဳိး အက်ဳိးအတြက္ ယင္းသို႔ကြဲျပားသည့္ ၾကားမွာUnity in Democracy ဆို သည္လည္း ရွိသင့္ေၾကာင္း၊ Unity in Democracy ကို ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားရန္၊၅။ Unity in Democracy ကိုေဖာ္ေဆာင္၊ ပ်ဳိးေထာင္သည့္အခါ အမ်ဳိးသားေရးကို အေျခခံရန္စသည့္ အခ်က္မ်ားကို ေျပာဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ အမ်ိဳးသား သတင္းဆုေပးပြဲမွာပင္ စာေပစာနယ္ဇင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဥပေဒတစ္ရပ္ကို ေရးဆြဲေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ထိုစာေပစာနယ္ဇင္း ဥပေဒသည္ အာဆီယံႏိုင္ငံ မ်ား၏ စံထက္မနိမ့္က်ေၾကာင္း ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးက ထပ္မံ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ဂ်ာနယ္ေတြ အမ်ားႀကီးထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳတယ္။ စိစစ္ေရးမူတခ်ဳိ႕ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးတယ္ ဆိုတာေလာက္နဲ႔ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရၿပီလို႔ ေျပာလို႔မရပါဘူး။ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းနဲ႔ တိုင္းတာရင္ ၂၀ရာခိုင္ႏႈန္း ေအာက္မွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ အစိုးရက သတင္းမီဒီယာအားလံုးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ ထားဆဲျဖစ္ၿပီး လြတ္လပ္တဲ့၊ တာ၀န္သိတဲ့ မီဒီယာဆိုတာဟာလည္း လက္ခ်ဳိးေရလို႔ရပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာေတြ အေပၚမွာ အစိုးရဌာန အေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြလည္း အေျပာင္းအလဲ မရွိေသးဘူး။ The Voice Journal ကို တရားမစြဲခင္ သတင္းစာမွာ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ သတင္းေရးသားပံုဟာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို လူကြၽံေဘာဖမ္း ကစားတယ္လို႔ ခံစားရပါတယ္။ အစိုးရသက္တမ္း တစ္ႏွစ္ရွိၿပီ။ လြတ္လပ္တဲ့ ပုဂၢလိက ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာ ထုတ္ေပးဖို႔ေတာင္ အခုထိ လမ္းမျမင္ေသးဘူး။ ပံုႏွိပ္ ဥပေဒကိုလည္း ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီး ဌာန တစ္ခုတည္းက မူၾကမ္းေရးဆြဲေနတာမ်ဳိးမ ျဖစ္သင့္ဘူး။ ဒီလိုလြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာခြင့္ မျပဳေပးတာဟာ ဒီမိုကေရစီကို သြားေနတဲ့ႏိုင္ငံရဲ႕ ပံုရိပ္ကို ထိခိုက္ေစပါတယ္”ဟု Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာပါသည္။ လက္ရွိထုတ္ေ၀ေနေသာ သတင္းဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ မရွိေသးခ်ိန္၌ သတင္း စာထုတ္ေ၀ခြင့္ ဆိုသည္မွာ အလွမ္းကြာေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ထို႔အျပင္ ဒီမိုကေရစီသို႔ သြားရာ လမ္းေၾကာင္း၌စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္မွာ အေရးပါသည္ ဟူေသာ အျမင္မ်ား ရွိေနသည့္အခ်ိန္၌ ပံုႏွိပ္ မီဒီယာ ဥပေဒဆိုသည့္ ကိစၥရပ္ေပၚထြက္လာသျဖင့္ အဆိုပါကိစၥရပ္အေပၚလည္း ေ၀ဖန္မႈမ်ား ရွိခဲ့ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ သတင္းမီဒီယာသမားမ်ား ေရးဆြဲျခင္း မဟုတ္သည့္ ပံုႏွိပ္မီဒီယာ ဥပေဒသည္ စာေပစိစစ္ဌာန မရွိေတာ့သည့္တိုင္ သတင္းမီဒီယာသမားမ်ားကို ကန္႔သတ္မႈျဖစ္ေစမည့္ ဥပေဒတစ္ရပ္အျဖစ္ လြတ္လပ္ေသာ ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာ သမားမ်ားက ႐ႈျမင္ထားၾကပါသည္။ ပံုႏွိပ္မီဒီယာဥပေဒ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းမည့္ ကိစၥရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာ သမားအမ်ားစုက ကန္႔ကြက္ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကၿပီး ၀ါရင့္ သတင္းစာဆရာၾကီး လူထုဦးစိန္၀င္း ကလည္း မီဒီယာ သမားမ်ားမဟုတ္ဘဲ အျခားသူမ်ားက ေရးဆြဲမည့္ပံုႏွိပ္မီဒီယာ ဥပေဒကို လံုး၀ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ “ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔က သူတို႔ေျပာသလို မီဒီယာဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေစခ်င္တယ္။ စတုတၴမ႑ိဳင္ ၾကံ့ခိုင္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ မီဒီယာဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနကို ၀န္ႀကီးဌာန အေနနဲ႔က ဖန္တီးေပးဖို႔ပဲျဖစ္တယ္။ မီဒီယာေတြ ကိုထပ္ၿပီးေတာ့ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႔ မလုပ္သင့္ဘူး။ ဘာေၾကာင့္ မလုပ္သင့္လဲဆိုေတာ့ ရွိတဲ့ဥပေဒေတြကိုက သိပ္မ်ားေနပါျပီ”ဟု လူထုဦးစိန္၀င္းက ျပီးခဲ့ရက္ သတၲပတ္ အတြင္းက Eleven Media Groupသို႔ ေျဖၾကားခဲ့သည့္ အင္တာဗ်ဴး၌ ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ “လူတိုင္းလြတ္လပ္စြာ ေျပာၾကားခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာေရးသားခြင့္၊ မိမိယံု ၾကည္ခ်က္ကို လြတ္လပ္စြာ ကိုင္စြဲထားခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ စည္း႐ံုးလံႈ႕ေဆာ္ခြင့္ဆိုတာေတြကို အေျခခံဥပေဒက ေန အာမခံခ်က္ ေပးထားၿပီးသား။ လူသားတိုင္းခံစားရမယ့္ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး ျဖစ္တယ္။ အခုမီဒီယာ ဥပေဒေတြ လုပ္ျခင္းဟာ ဒီအေျခခံဥပေဒကို ဆန္႔က်င္ရာလည္း က်တယ္။ အေျခခံဥပေဒက ေပးထားတဲ့ အခြင့္အေရးကို တျခားဘယ္သူကမွ ပိတ္ပင္တားဆီးလို႔ မရဘူး။ အေျခခံဥပေဒဟာ တိုင္းျပည္ မွာ အာဏာအရွိဆံုးျ ဖစ္တယ္။ အေျခခံဥပေဒက ေပးထားတဲ့ဟာကို ပိတ္ပင္ တားဆီးလုပ္လို႔ရွိရင္ ပိတ္ပင္တားဆီး ခံရသူေတြက တရားစြဲလို႔ရတယ္”ဟု လူထုဦးစိန္၀င္းက ေျပာပါသည္။ “MRTV-4 က တိုးခ်ဲ႕ထုတ္လႊင့္မယ့္ Channel 7 အတြက္ ထိုင္း BEC-Tero နဲ႔ Forever Group ကို Joint Venture လုပ္ကိုင္ခြင့္ ေပးထားတယ္။ ျပည္တြင္းက ႏိုင္ငံသား လုပ္ငန္းရွင္ေတြကိုေတာ့ ဘယ္ Channel မွ သီးျခားလုပ္ကိုင္ခြင့္ ေပးထားတာ မရွိေသးပါဘူး။ ႐ုပ္သံမီဒီယာနဲ႔ FM ေတြကို အစိုးရနဲ႔ရင္းႏွီး ပတ္သက္သူေတြကပဲ တြဲဖက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကတုန္းပါပဲ။ အစုိးရ သတင္းစာေတြအျပင္ ျမ၀တီေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာကို ထုတ္ေ၀ခြင့္ ျပဳထားေပမယ့္ ပုဂၢလိက ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာေတြေတာ့ ထုတ္ေ၀ခြင့္ မရေသးပါဘူး”ဟု မီဒီယာသမား တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ စတုတၴမ႑ိဳင္ကို အေမွာင္ခ်ဖို႔ ႀကိဳးစားျခင္းသည္ တိုင္းျပည္ကို အေမွာင္ခ်ရန္ ႀကိဳးစားျခင္း ပင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ စတုတၴမ႑ိဳင္ကို အေမွာင္ခ် ရာေရာက္မည့္ ဥပေဒမွန္သမွ်ကို ဆန္႔က်င္သြားမည္ဟု လူထုဦးစိန္၀င္းက ေျပာပါသည္။ “ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္တဲ့သတင္းစာ ဆရာက်င့္၀တ္ ဥပေဒေတြ၊ ႏိုင္ငံတုိင္း ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ ရွိတယ္။ အဲဒီက်င့္၀တ္ေတြက သတင္းမီဒီယာေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ပါတယ္။ မလုပ္သင့္တာေတြ မလုပ္ဖို႔၊ မမွန္မကန္တာေတြ မလုပ္ဖို႔၊ အက်င့္ စာရိတၲေတြ မေဖာက္ျပားဖို႔ ဒါေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ပါတယ္။ အဲဒီထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ က်င့္၀တ္၊ စည္းကမ္းေတြကို သတင္း မီဒီယာသမားေတြက သာလွ်င္ ေရးဆြဲရပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာ သမားကသာလွ်င္ ဒီက်င့္၀တ္ေတြ၊ စည္းမ်ဥ္းေတြကို ေရးဆြဲရမယ္။ ဒီဟာကို ျပင္ပ က လူေတြ လာေရးဆြဲတာကိုလံုး၀ လက္မခံဘူး။ ဒီလိုအဖြဲ႕အစည္းမွာ ျပင္ပ ပုဂၢိဳလ္ေတြပါလည္း လက္မခံဘူး။ သတင္းမီဒီယာဟာ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္း မီဒီယာသမားေတြပဲ ျဖစ္ရမယ္”ဟု လူထုဦးစိန္၀င္းက ေျပာပါသည္။ ပံုႏွိပ္မီဒီယာဥပေဒႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီးဥပေဒ ပထမမူၾကမ္းကို ေရးဆြဲထားခဲ့ၿပီးျဖစ္ကာ ဒုတိယမူၾကမ္း ေရးဆြဲရန္အတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကို ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ UNESCO တို႔ ပူးေပါင္းၿပီးမတ္လ ၁၉ ရက္ႏွင့္ ၂၀ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ မူၾကမ္းေရးဆြဲမႈမ်ား ၿပီးပါက ယင္းမူၾကမ္းကို လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပၿပီး အတည္ျပဳခ်က္ရယူမည္ဟု သိရသည္။ အဆိုပါပံုႏွိပ္မီဒီယာ ဥပေဒကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ျပ႒ာန္းႏိုင္ရန္ လုပ္ေဆာင္ေနေၾကာင္း အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားဘက္မွ ေျပာဆိုထားၿပီး ဥပေဒတြင္ ပါရွိေသာ အခ်က္မ်ားကို လႊတ္ေတာ္ သို႔တင္ျပသည့္ အခ်ိန္ေရာက္ရွိမွသာ မီဒီယာသမားမ်ားက သိရွိႏိုင္မည့္ အေနအထား ျဖစ္ေနသည္။ မည္သုိ႔ပင္ဆိုေစ အစုိးရသစ္ တက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္း တစ္ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း တိုးတက္ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈအခ်ဳိ႕ရွိခဲ့ေသာ္လည္း အဆိုပါအေျပာင္းအလဲမ်ားကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္ႏွင့္ တရား စီရင္ေရး မ႑ိဳင္တို႔ ျဖစ္ၾကသည့္အတြက္ အဆိုပါမ႑ိဳင္မ်ားရွိ တာ၀န္ရွိသူမ်ား အေနျဖင့္ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္က ျပ႒ာန္းေပးလိုက္သည့္ ဥပေဒမ်ားကို အတိအက် လိုက္နာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္မွာ လက္ရွိ၌ အေရးႀကီးဆုံးျဖစ္ေနေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာသူမ်ားက သုံးသပ္ခဲ့ၾကသည္။ “အားလံုးကို ျခံဳၿပီးေျပာရရင္ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေအာင္ လက္ေတြ႔ေဖာ္ေဆာင္ရမွာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲရားနဲ႔ တရားစီရင္ေရး ယႏၲရားပဲ။ ဒါမွျပည္သူအားလံုး လႊမ္းျခံဳတဲ့ အေျပာင္းအလဲကို ခံစားၾကရမွာ ျဖစ္တယ္ လုိ႔ေျပာခ်င္ပါတယ္”ဟု ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးရဲထြန္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ျပည္သူ႔အက်ဳိးအတြက္ ထိေရာက္တဲ့အစိုးရ၊ သန္႔ရွင္းတဲ့ အစိုးရ အဖြဲ႕လိုပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ဆိုတာဟာ အစိုးရအဖြဲ႕ တစ္ခုအတြက္ ျပန္လည္ သံုးသပ္ဖို႔ အခ်ိန္လံုေလာက္ပါျပီ။ အေျပာင္းအလဲ ျပဳလုပ္ခ်ိန္သင့္ပါၿပီ” ဟု Eleven Media Group၏ CEO ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။