ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း တြက္ခ်က္နည္း

လူအမ်ားက သူတို႔ဟာ မခ်မ္းသာလို႔၊ သူေဌးသူၾကြယ္ေတြလို စည္းစိမ္မခံစားရလို႔ဆိုၿပီး စိတ္ပ်က္ဝမ္းနည္းၾကတယ္။ စည္းစိမ္ဥစၥာက လူကိုတကယ္ပဲ ေပ်ာ္ရႊင္ေစသလား? ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ေတြက ဒါကို အရင္ကတည္းက ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ပစၥည္းဥစၥာေတြဟာ လူကို ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့စိတ္ခံစားမႈေတြ ေပးႏိုင္ေပမယ့္ ပစၥည္းဥစၥာမ်ားေလ ေပ်ာ္ရႊင္ေလေတာ့ မဟုတ္ခဲ့ဘူး။ ဆန္းစစ္ခ်က္မွာ လူေတြဟာ စားဝတ္ေနေရးအတြက္ အေျခခံေငြေၾကးေတြ လံုေလာက္ၿပီးရင္ ပိုလာတဲ့ေငြေၾကး တစ္ျပားတစ္ခ်ပ္အေပၚ ဘာေပ်ာ္ရႊင္မႈမွ မခံစားရေတာ့ဘူးလို႔ ဆိုတယ္။

ဥပမာ-- ၁၉၆ဝခုႏွစ္မွာ ဂ်ပန္ဟာ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့တယ္။ ၂ဝရာစု ၈ဝခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းေရာက္မွ လူေတြရဲ႕ဝင္ေငြဟာ ၄ဆျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ခ်မ္းသာၾကြယ္ဝတဲ့ စက္မႈႏိုင္ငံျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၉၈၇ခုႏွစ္ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ပ်မ္းမွ်ေပ်ာ္ရႊင္ႏႈန္းက ၁၉၆ဝခုႏွစ္ေလာက္ မရွိခဲ့ဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ေန႔စဥ္ဘဝမွာ အရင္ကထက္ အဝတ္ေလွ်ာ္စက္ေတြ၊ ကားေတြ၊ ကင္မရာေတြနဲ႔ အျခားဇိမ္ခံပစၥည္းေတြ ပိုလာခဲ့ေပမယ့္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈက တိုးမလာခဲ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပစၥည္းဥစၥာေတြဟာ လူကိုျပည့္ဝတဲ့ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြ မေပးႏိုင္ေၾကာင္းေတြ႔ရတယ္။ တကယ္တမ္းမွာ လူေတြဟာ ဥစၥာေတြပိုတိုးပြားေအာင္ အရင္ကထက္ ပိုအလုပ္လုပ္ၾကရတယ္။ ပိုအလုပ္ရႈပ္ၾကတယ္။ စိတ္ဖိအားေတြ ပိုလာၾကတယ္။ သူတို႔ ေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ၾကဦးမလား?

အေမရိကန္ နယူးေယာက္ျပည္နယ္က ေလ့လာဆန္းစစ္ခ်က္တစ္ရပ္မွာ ထီမဖြင့္ခင္ ထီထိုးသူေတြဟာ ထီေပါက္ရင္ ဘာလုပ္မယ္၊ ဘာလုပ္မယ္ စတဲ့ စိတ္ကူးထဲမွာ ေမ်ာေနတတ္ၾကတယ္။ ေမးျမန္းခ်က္မွာ တခ်ဳိ႕က "ထီေပါက္ၿပီး ပထမဆံုးလုပ္မယ့္အခ်က္က အခုအလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီကိုဝယ္ၿပီး သူေဌးကိုေမာင္းထုတ္ပစ္မယ္" လို႔ေျဖၾကတယ္။ ထီေပါက္တဲ့ကံေကာင္းသူက ထီေပါက္ၿပီး ရက္သတၱပတ္ အေတာ္ၾကာတဲ့အထိ ရလိုက္တဲ့ဆုေၾကးေတြထဲ ေပ်ာ္ဝင္ေနတတ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဥစၥာပစၥည္းေတြဟာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို တာရွည္မေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရျပန္တယ္။ ႏွစ္အတန္ငယ္အၾကာမွာ အဲဒီကံေကာင္းသူေတြရဲ႕ ေပ်ာ္ရႊင္မႈခံစားခ်က္ဟာ အရင္ကထက္ ေလ်ာ့နည္းလာတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းေတြ ဘယ္ေရာက္ကုန္လဲ?

ဘယ္အရာ၊ ဘယ္ဥစၥာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ေပ်ာ္ရႊင္မႈေပးႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အၿမဲခန္႔မွန္းၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးမွာ ခန္႔မွန္းတာနဲ႔ အၿမဲလဲႊရတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို ေလ့လာဆန္းစစ္တဲ့ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ စိတ္ပညာပါေမာကၡ Daniel Gilbertက "စိတ္ခံစားခ်က္ကို ဘာလဲဆိုတာ ေျပာရဖို႔ခက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ခံစားခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခံစားလို႔ရႏိုင္တယ္"လို႔ ဆိုခဲ့တယ္။

ဒႆနိကေဗဒ ပညာရွင္ေတြက ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို က်င့္ဝတ္သိကၡာနဲ႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ၾကတယ္။ ေရွးဂရိဒႆေဗဒပညာရွင္ Aristotélēsက "ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ဘဝဆိုတာ တစ္သက္လံုး ေကာင္းတာေတြ လုပ္တာပါပဲ။ တကယ္လို႔ သင္အျပစ္လုပ္ရင္ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို သင္မရႏိုင္ဘူး" လို႔ေျပာခဲ့တယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းဆိုတာ ေကာင္းတဲ့ခံစားခ်က္ျဖစ္တယ္။ Daniel Gilbertက "ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့ခံစားခ်က္ဆိုတာ သင့္ရင္ခြင္ထဲ သင့္ကေလးတိုးဝင္တဲ့အခ်ိန္၊ ခရီးသြားတစ္ေယာက္ကို သူသြားလိုရာေရာက္ေအာင္ လမ္းျပကူညီလိုက္တဲ့အခ်ိန္၊ ဒါမွမဟုတ္ အရသာရွိတဲ့ ဟမ္ဘာဂါတစ္ခုကို သင္အားရပါးရ စားေနတဲ့အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ အဲဒီခံစားခ်က္ကို ခံစားႏိုင္တယ္" လို႔ ဆိုခဲ့တယ္။ ကိုယ္ခ်စ္ရတဲ့သူနဲ႔ လမ္းအတူေလွ်ာက္တဲ့အခါမ်ဳိး၊ ကေလးကို ပန္းသီးခြံေပးတဲ့အခါမ်ဳိး... အဲဒီလို ေပ်ာ္ရႊင္မႈထဲ သင္နစ္ဝင္ဖူးလား?

ေပ်ာ္ရႊင္တဲ့မိသားစုက အရာအားလံုးတူညီၾကတယ္။ မေပ်ာ္ရႊင္တဲ့မိသားစုက ျခားနားမႈကိုယ္စီရွိၾကတယ္။--- လီယိုေတာ္စတြိဳင္)

လူတုိင္းမွာ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကိုခံစားတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြက တူညီၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကိုခံစားတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြက မတူၾကဘူး။

ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းဆိုတဲ့ စိတ္ခံစားမႈတစ္မ်ဳိးျဖစ္တယ္။ အဲဒီစိတ္ခံစားမႈကို မလြတ္တမ္း တင္းတင္းဖမ္းဆုပ္ထားလို႔ မရႏိုင္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီစိတ္ခံစားမႈက ထပ္တလဲလဲ ျပန္ျဖစ္တတ္တယ္။ တနည္းေျပာရရင္ ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္းဟာလည္း စိတ္ခံစားမႈတစ္မ်ဳိးျဖစ္တယ္။ ဘယ္သူကမွ ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္းထဲမွာ တာရွည္မေနခ်င္ၾကဘူး။ ေမာင္းထုတ္ပစ္လိုက္လို႔ရတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းထဲ ၾကာၾကာနစ္ဝင္ခ်င္တယ္ဆိုၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို တစ္သက္လံုး ဖမ္းဆုပ္ထားလို႔ မရဘူး။ ကိုယ့္ဆီသူလာတယ္... ျပန္ထြက္သြားတယ္။ အဲဒီလို လာလိုက္ ထြက္သြားလိုက္နဲ႔ ထပ္တလဲလဲျဖစ္တတ္တယ္။

ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို လိုက္လံရွာေဖြတဲ့နည္းေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ မွားတာမ်ားၿပီး မွန္တာနည္းတာကို ေတြ႔ရတယ္။ ခုခ်ိန္မွာ မ်က္လံုးမွိတ္ၿပီး သင့္ကိုေပ်ာ္ရႊင္ႏိုင္ေစတဲ့ အရာေတြကို သင္ျမင္ေယာင္ၾကည့္လို႔ရတယ္။ အဲဒီအရာေတြက ကားေကာင္းတစ္စီးျဖစ္မယ္၊ ခရီးစဥ္တစ္ခုျဖစ္မယ္၊ ေတာနက္ထဲက ဘန္ဂလိုတစ္လံုးျဖစ္မယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ဖို႔အတြက္ ဒီအရာေတြကို ပုိင္ဆိုင္ႏိုင္ဖို႔ သင္ႀကိဳးစားရုန္းကန္မယ္။ ဒါဟာ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကိုရွာေဖြတဲ့ နည္းမွားျဖစ္တယ္။

ေလ့လာဆန္းစစ္သူေတြဟာ မတူတဲ့အသက္အရြယ္၊ မတူတဲ့လူတန္းစားေတြကို ခဲြၿပီး ဆန္းစစ္မႈတစ္ရပ္ လုပ္ခဲ့တယ္။ ဆန္းစစ္မႈထဲ ပါဝင္တဲ့လူေတြက သူတို႔စိတ္ကူးခဲ့တဲ့အရာေတြ တကယ့္အေကာင္အထည္ေပၚလာတဲ့ ခံစားမႈမ်ဳိးနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ေပ်ာ္ရႊင္မႈအေပၚ ႀကိဳတင္အမွတ္ေပး သတ္မွတ္ရတဲ့ ဆန္းစစ္မႈကို လုပ္ခဲ့တယ္။ ေလ့လာသူေတြက သူတို႔ရဲ႕ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေန႔စဥ္ဘဝကို မျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာခဲ့ၾကတယ္။ ႏွစ္အတန္ငယ္ၾကာတဲ့အခါ ဆန္းစစ္ခံရသူေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕စိတ္ကူးအိပ္မက္အတိုင္း ကားေတြ၊ တိုက္တာေတြကို ပုိင္ဆိုင္လာခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူတို႔ရဲ႕ေပ်ာ္ရႊင္မႈအေပၚ သူတို႔အမွတ္ေပး သတ္မွတ္ရျပန္တယ္။ ေရွ႕ကႀကိဳတင္အမွတ္နဲ႔ အခုအမွတ္ တူေနခဲ့ရင္ သူတို႔ရဲ႕ေပ်ာ္ရႊင္မႈက မေျပာင္းဘူးလို႔ဆိုတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆန္းစစ္မႈမွာ အမွတ္ေတြက ျခားနားေနတာကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ဥစၥာပစၥည္းေတြ ပိုင္ဆိုင္ရမွ ေပ်ာ္ရႊင္ရတယ္လို႔ ထင္ခဲ့တဲ့ အထင္ေတြဟာ မွားေနတာကို ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ မွန္ကန္တဲ့နည္းက ဘာလဲ?

ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း တြက္ခ်က္နည္း

ပထမဦးဆံုး စိတ္ကိုတည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ထားၿပီး ေအာက္က ေမးခြန္းေလးခုကို အရင္ေျဖပါ။

(၁) သင္ဟာ အၿမဲတမ္းတက္ၾကြေနၿပီး ေျပာင္းလဲျခင္းတခ်ဳိ႕ကို စိတ္သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ႏိုင္သလား?

(၂)အေကာင္းျမင္တဲ့ စိတ္ေနသေဘာထားနဲ႔ အနာဂတ္ကို သင္ရင္ဆိုင္ေနလား? စိတ္ပ်က္ဝမ္းနည္းျခင္းထဲကေန သင္ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ရုန္းထြက္ၿပီး အားအင္အသစ္နဲ႔ ဘဝကို ေရွ႕ဆက္ႏိုင္သလား?

(၃) ဘဝရဲ႕ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြကို သင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီလား? ဥပမာ-- က်န္းမာတဲ့ခႏၶာနဲ႔စိတ္ဓာတ္၊ သင့္တင့္တဲ့ ေငြေၾကးဥစၥာ၊ လံုၿခံဳမႈ၊ လြတ္လပ္တဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈ?

(၄) လိုအပ္တဲ့သူငယ္ခ်င္းေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ကူညီေဖးမမႈမ်ဳိး သင့္မွာရွိလား? ဘာပဲလုပ္လုပ္၊ ဘယ္အရာကပဲ ေႏွာင့္ယွက္ေနေန သင္လုပ္ခ်င္တဲ့အလုပ္ေပၚ သင္အာရံုစိုက္ၿပီး လုပ္ႏိုင္ခဲ့လား? သင့္ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေရာက္ဖို႔ သင့္ကိုယ္သင္အားေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီလား?

စိတ္ပညာရွင္ေတြဟာ အထက္ကေမးခြန္း ၄ခုနဲ႔ လူအေယာက္(၁ဝဝဝ)ကို ေမးျမန္းဆန္းစစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဆန္းစစ္ခ်က္မွာ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကလဲြလို႔ မ်ားျပားလွတဲ့ပစၥည္းဥစၥာ ဒါမွမဟုတ္ အလုပ္ေကာင္းတစ္ခုက တကယ့္ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို မေပးႏိုင္ဘူးလို႔ ေတြ႔ရတယ္။ တကယ့္ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို ပံုေသနည္းတစ္ခုနဲ႔ သတ္မွတ္လို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။

ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္း = P+5E+3H

ဒီေနရာမွာ Pက အက်င့္စရိုက္ကို ကုိယ္စားျပဳတယ္။ ဥပမာ-- ေလာကႀကီးအေပၚ သင့္ရဲ႕အျမင္၊ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ေနႏိုင္စြမ္းနဲ႔ ေျပာင္းလဲႏိုင္စြမ္း

Eက ရွင္သန္ရပ္တည္မႈကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။ ဥပမာ-- က်န္းမာေရး၊ ေငြေၾကးအေျခအေနနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြ ေပါင္းသင္းမႈ

Hက ပုိျမင့္တဲ့လိုအပ္ခ်က္ကို ကိုယ္စားျပဳတယ္။ ဥပမာ-- ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေဝဖန္ႏိုင္မႈ၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္၊ ဟာသဉာဏ္၊ ရည္မွန္းခ်က္

ပထမေမးခြန္းနဲ႔ ဒုတိယေမးခြန္းက အက်င့္စရိုက္နဲ႔ဆိုင္တယ္။ သင့္ရဲ႕အက်င့္စရိုက္က ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းအေပၚ တိုက္ရိုက္သက္ေရာက္တယ္။ တတိယေမးခြန္းက ရွင္သန္ရပ္တည္မႈနဲ႔ဆိုင္တယ္။ စတုထၱေမးခြန္းက ပိုျမင့္တဲ့ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ဆိုင္တယ္။

ဥပမာ-- ေမးခြန္းတိုင္းကို (၁ဝ)မွတ္လို႔ သတ္မွတ္ၿပီး စုစုေပါင္းရမွတ္ကို (၁ဝဝ)မွတ္လို႔ သတ္မွတ္လိုက္မယ္။

ပထမေမးခြန္းနဲ႔ ဒုတိယေမးခြန္းကို သင္(၇)မွတ္စီပဲ သတ္မွတ္တယ္ဆိုပါစို႔။
ဒီလိုဆိုရင္ သင့္အက်င့္စရိုက္က P= ၁၄မွတ္ျဖစ္တယ္။
တတိယေမးခြန္းကို (၆)မွတ္
စတုထၱေမးခြန္းကို (၇)မွတ္ အသီးသီးသတ္မွတ္လိုက္ရင္ E=6, H=7.
သင့္ရဲ႕ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းရမွတ္က = 14+5*6+3*7=65 ...
ေမးခြန္းေလးေတြေျဖၿပီး သင့္ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းရမွတ္ကို တြက္ခ်က္ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။

ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းတြက္ခ်က္နည္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သိရၿပီဆိုေပမယ့္ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုရႏိုင္မလဲ? ကိုယ့္ေန႔စဥ္ဘဝကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို ကိုယ့္ေဘးပတ္ဝန္းက်င္က သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြ၊ မိသားစုကတဆင့္ ရၾကတယ္။ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို အခ်င္းခ်င္းသင့္ျမတ္တဲ့ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးက ရတာမ်ားတယ္။ ဥစၥာပစၥည္းကေန ရတာမဟုတ္ပါဘူး။

စိတ္ပညာပါေမာကၡ Daniel Gilbertက ပစၥည္းဥစၥာဝယ္တာ၊ ေခတ္ေရစီးေနာက္တာ၊ ပိုေကာင္းတဲ့အစားအစာေတြကို ဇိမ္ခံစားေသာက္တာနဲ႔ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းကို သတ္မွတ္လို႔မရဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ ဒါဟာ တိုေတာင္းတဲ့ ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းရမွတ္ကို ေလ်ာ့နည္းေစတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။

ေပ်ာ္ရႊင္ျခင္းဆိုတာ....
ေရငတ္ေနတုန္း ေသာက္ရတဲ့ေရတစ္ခြက္
ဆာေနတုန္း စားရတဲ့ ေခါက္ဆဲြတစ္ထုပ္
အားငယ္ေနတုန္း ၾကားရတဲ့ အားေပးစကားတစ္ခြန္း
ဝမ္းနည္းေနတုန္း ေဖးမတဲ့ လက္တစ္စံု
ခ်မ္းေအးတဲ့ေဆာင္းရာသီရဲ႕ ေႏြးေထြးတဲ့ေနေရာင္ျခည္ျဖစ္တယ္။

မူရင္း-- http://www.duwenzhang.com/wenzhang/renshengzheli/ganwu/20071022/1097.html

ႏိုင္းႏိုင္းစေန ဘာသာျပန္သည္။